Je cosmetica woordenboekje

Het goede nieuws is dat we ons al veel meer bewust zijn dan vroeger over hoe de producten die we gebruiken onze gezondheid en de planeet beïnvloeden. Wat lastig is, is dat iedereen tegenwoordig termen als schoon, natuurlijk of biologisch gebruikt. Hoe weet je dat de gebruikte termen ook écht legitiem zijn?

De term biologisch is gereguleerd, maar natuurlijk en schoon hebben geen wettelijke definitie. Dat betekent dat er ook geen vaste normen zijn waaraan cosmeticamerken zich moeten houden. Bedrijven zijn wel transparanter geworden over hun formules en veel winkelketens hebben strenge toetsingscriteria voor ze de producten überhaupt in de winkel zetten.

Sectorbreed probleem

Misleidende etikettering blijft echter een sectorbreed probleem. De gemiddelde persoon kan niet zeggen of een product echt ‘schoon’ of ‘natuurlijk’ is door alleen de ingrediëntenlijst te lezen. Wij geven u daarom een snelcursus ‘navigeren door het jargon’.

‘Schone’ merken gebruiken dit woord om producten aan te duiden die als veilig worden beschouwd voor mensen en de planeet. Schoon is dus een veiligheidsnorm en geen indicator van hoe natuurlijk de formule van het product is. Het kan daarom gemaakt zijn van zowel natuurlijke als synthetische ingrediënten. En daar wordt het lastig: er is geen echte regelgeving rond schone cosmetica, waardoor merken en winkels het op zich hebben genomen om ingrediënten op basis van hun eigen criteria als ‘schoon’ te classificeren. Er is misschien een handvol ingrediënten waarvan bijna elk bedrijf het erover eens is dat ze slecht zijn – zoals parabenen en talk – maar sommige deskundigen beweren dat het misleidend is om bepaalde ingrediënten ‘giftig’ te noemen als ze alleen een risico vormen bij zeer hoge doses en niet in de lage niveaus die je vindt in gewone producten. De beste manieren om ‘schoon’ te winkelen is daarom te zoeken naar een duidelijk geschreven standaard voor ingrediënten en te kijken of hun definitie van veilige, gezonde formules overeenkomst met jouw standaard.

Natuurlijk

Echte ‘natuurlijke’ schoonheidsproducten zijn volledig gemaakt van ingrediënten die rechtstreeks uit de natuur komen. Ze mogen geen synthetische of chemisch gemodificeerde ingrediënten bevatten – alleen pure stoffen zoals etherische oliën en klei. De term ‘natuurlijk’ is alleen niet vastgelegd en dit woord op de verpakking garandeert nog niet dat alle of zelfs het grootste deel van de formule in feite natuurlijk is.

Tenzij er een veganistische claim is kunnen natuurlijke producten ook altijd dierlijke ingrediënten bevatten. Zelfs de term 100% natuurlijk is enigszins misleidend voor producten die meer dan één ingrediënt bevatten. Als je namelijk een aantal natuurlijke ingrediënten met elkaar combineert, maak je al een mengsel dat niet in de natuur voorkomt en daarom dus niet natuurlijk is.

De termen ‘uit de natuur’ en ‘van planten afkomstig’ betekenen alleen dat het ingrediënt ooit natuurlijk is geweest, maar mogelijk wél synthetisch verwerkt is en daarom dus nu synthetisch kan zijn. Dit is niet persé slecht, maar mensen moeten zich daar wel bewust van zijn. Aan de andere kant kunnen sommige synthetische ingrediënten superieur zijn aan natuurlijke ingrediënten omdat die laatsten verontreinigd kunnen zijn. Chemische verwerking kan allergenen en andere irriterende stoffen uit een natuurlijke stof verwijderen, waardoor het veiliger is om op mensen te gebruiken. Synthetische versies van ingrediënten die afkomstig zijn van oogsten die slecht zijn voor het milieu kunnen vriendelijker zijn voor de planeet.

Professionals raden dan ook aan om natuurlijke producten te kopen van een gevestigd merk dat zichzelf al bewezen heeft. Dat is gemakkelijker dan proberen de ingrediëntenlijsten te ontcijferen. Veel planten hebben lange, onherkenbare Latijnse of wetenschappelijke namen, waardoor je moeilijk kunt vaststellen hoeveel natuurlijke ingrediënten er werkelijk in een mengsel zitten.

Biologisch

Biologisch verwijst naar niet-genetisch-gemodificeerde ingrediënten die zijn geteeld zonder het gebruik van chemicaliën (zoals synthetische pesticiden en meststoffen) en die niet afkomstig zijn van dieren die hormonen of antibiotica krijgen. Natuurlijke stoffen zijn dus eigenlijk elke stof uit de natuur, terwijl biologisch verwijst naar de omstandigheden waaronder een natuurlijke stof wordt gekweekt of waarin een dier wordt grootgebracht.

In Amerika reguleert de Food en Drug Administration de term ‘biologisch’ in schoonheidsproducten niet, maar als ze agrarische ingrediënten bevatten doet het ministerie van landbouw (USDA) dat wel. Een product moet tenminste 70% biologische ingrediënten bevatten om het label ‘gemaakt met biologische ingrediënten’ te kunnen krijgen. In Nederland controleert het onafhankelijke instituut Skal streng of producten wel echt biologisch zijn.

Op alle verpakte, biologische producten die in de Europese Unie geproduceerd zijn, staat sinds 1 juli 2012 verplicht het Europees biologisch keurmerk. Dat is een logo in de vorm van een blaadje dat uit 12 sterren bestaat. Het kan een groen blaadje zijn, maar het wordt ook wel in zwart of wit afgedrukt. Op onverpakte biologische producten is dit logo niet verplicht.

Ook als op een product het woord biologisch, organic, bio, eko, eco staat, moet het voldoen aan de voorwaarden die aan biologische voeding gesteld worden. Kortom: zie je één van deze woorden of het Europees biologisch keurmerk? Dan koop je iets dat gegarandeerd biologisch is.

Deze etiketteringsvoorschriften maken het gemakkelijker om biologische schoonheidsproducten te kopen.